Hoe kan data science worden ingezet ten behoeve van de maatschappij? En hoe creëer je
bewustzijn voor de noodzaak hiervan? Donderdag 14 november stonden deze vragen
centraal, tijdens het Pipple Benefiet Symposium: Data Science with a Purpose.
Maatschappelijke organisaties hebben vaak een zeer beperkt budget om data science
expertise in te huren, terwijl de mogelijkheden legio zijn. Het doel van deze dag: mensen in
contact brengen met de kansen die data science biedt voor maatschappelijke doeleinden, en
creatieve manieren laten zien hoe je dit met een beperkt budget toch in kunt zetten.
Met zowel sprekers als aanwezigen uit verschillende sectoren, zijn deze onderwerpen vanuit
meerdere perspectieven belicht. Zo vertelt Esther de Vries, coördinator Data Science bij het
Jeroen Bosch Ziekenhuis, over hoe data science in de zorg kan helpen om deze efficiënter,
maar vooral ook persoonlijker te maken. In de zorg wordt namelijk vaak uitgegaan van
gemiddelden, waarbij niet wordt gekeken naar extreme gevallen. Hierdoor kunnen
patiënten met zeldzame ziekten over het hoofd worden gezien, met als gevolg dat hun
symptomen niet direct leiden tot een correcte diagnose. Door data science op een juiste
manier in te zetten, kan hierop worden ingespeeld en kunnen ook deze patiënten beter
worden geholpen.
Verder is het beeld in de zorg verschoven. Vroeger stond de ziekte centraal, en niet zozeer
de mens achter de ziekte. Tegenwoordig is het steeds vaker zo dat men uitgaat van het
model van positieve gezondheid. Naast fysiek welbevinden moet ook iemands participatie in
de maatschappij, mentale status, zingeving, kwaliteit van leven en dagelijks functioneren
meegenomen worden. In andere woorden: het gaat niet meer om gemiddelden, maar om
het individu. Een adequate toepassing van data science kan deze verandering ondersteunen
en vergemakkelijken.
Het elektronisch patiëntendossier (EPD), dat een schat aan data bevat, is heel belangrijk
voor een effectieve toepassing van data science. Artsen zetten dit echter veelal in als het
oude papieren dossier en gebruiken veel verschillende termen voor hetzelfde begrip. Ook
kan het systeem waarin het EPD staat per ziekenhuis verschillen, wat analyses maken erg
lastig maakt. Daarom moet de rapportage over de zorg worden gestandaardiseerd: iedere
arts zou op dezelfde manier informatie over de patiënt moeten opschrijven.
Op een andere manier omgaan met data is niet alleen handig in de zorg, ook voor bedrijven
in andere sectoren is dit van belang. Rob Adams, oprichter en Chief Expedition Officer van
Six Fingers, vertelt dat juist extreme gevallen heel interessant zijn als het gaat om
vernieuwing. Als bedrijf moet je onderscheid maken tussen vernieuwing en verbetering. Wil
je verbeteren? Stel dan jezelf als doel om zo efficiënt mogelijk te werken. Wil je vernieuwen?
Dat bereik je alleen door op expeditie te gaan: geef investeren in leren prioriteit en zet je
angst voor het onbekende opzij.
Om te laten zien hoe data science concreet kan bijdragen aan de humanitaire hulpverlening,
geeft Maarten van der Veen, oprichter en strategic lead van het 510 (het data-initiatief van
het Nederlandse Rode Kruis) een aantal praktische voorbeelden. Na een overstroming op
Sint Maarten kon door de inzet van drones een betere inschatting gemaakt worden van de
benodigde hulp. De drones maakten luchtfoto’s van het getroffen gebied, waardoor
algoritmes het aantal verwoeste woningen konden registreren. Zo kon sneller passende hulp
worden geboden aan diegenen die het zwaarst getroffen zijn, en kon de impact van de ramp
worden verkleind.
Ben je nu enthousiast geworden, dan komt natuurlijk de volgende vraag naar boven: Hoe?
Hoe kun je als commercieel bedrijf een bijdrage leveren in maatschappelijk relevante
projecten, zelfs als je hier weinig tijd voor hebt? Dit bespreekt Erlijn Linskens, Data Scientist
en lead Purpose bij Pipple. Bij Pipple werken studenten aan non-profit projecten,
ondersteund door vaste werknemers op kantoor. Zo kan een student de volle aandacht aan
het project geven, en kunnen de ervaren medewerkers met de student begeleiden en
adviseren. Erlijn sluit dan ook af met drie handige tips:
1. Waar een wil is, is een weg.
2. Kijk bij je bedrijf wat er nu al gebeurt qua activiteiten, waar een non-profit bedrijf
ook baat bij zou hebben.
3. Gewoon beginnen! Als werken voor non-profit bedrijven iets is wat je graag wil, dan
is dat de enige manier.
Jack van Wijk, professor aan TU/e, stelt in de laatste presentatie van de dag een belangrijke
vraag. Is het nu zo dat je in de toekomst de menselijke component in hulpprocessen het
beste kunt vervangen door algoritmen? Zo wordt de zorg of hulp toch optimaal, efficiënt en
sluit je menselijke fouten uit? Niets blijkt minder waar. Met een hilarisch voorbeeld over een
onterechte verkeersboete maakt hij duidelijk dat algoritmen ook makkelijk de fout in kunnen
gaan. Nu is dit een onschadelijk voorbeeld, maar als dit gebeurt bij een robot in een
ziekenhuis tijdens het opereren, kan het resultaat natuurlijk een stuk ernstiger zijn.
Data, kunstmatige intelligentie en algoritmen kunnen dus hulp bieden, maar we moeten de
menselijke factor nooit vergeten in dit proces! De les van de dag is dan ook dat data en mens
moeten samenwerken om de maatschappij te helpen met het verbeteren of vernieuwen van
processen. En ook jouw bedrijf kan hier actief aan bijdragen: je hoeft alleen maar te
beginnen!
